Theo các báo cáo tổng hợp, triển vọng thị trường sữa và các sản phẩm từ sữa không quá khả quan trong năm 2023. Khoảng thời gian chống chọi với dịch Covid-19 gây đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu đã khiến cho nguồn cung cấp thức ăn cho chăn nuôi tăng chi phí dẫn đến tăng giá. Kết hợp với đó là ảnh hưởng từ chiến tranh Nga-Ukraine cũng đã góp phần làm cho nguồn nguyên liệu đầu vào của ngành chế biến sữa tăng mạnh.
Có hay không cơ hội phục hồi bằng thời điểm trước dịch của thị trường sữa Việt?
Bình quân mỗi năm Việt Nam có 1 triệu trẻ em được sinh ra và cũng là đối tượng sử dụng sản phẩm từ sữa nhiều nhất trong những năm đầu đời. Dân số Việt Nam cũng có xu hướng phát triển, từ đó gia tăng tệp khách hàng tiềm năng cho thị trường sữa Việt Nam.
Theo VIRAC, quy mô thị trường sữa dự kiến sẽ tăng trưởng từ 613,96 tỷ USD ở năm 2023 lên 840 tỷ USD vào năm 2028, với CAGR là 6.47% trong giai đoạn dự báo (2023-2028).
Dự báo về thị trường sữa trong năm 2023, các chuyên gia nhận định giá bột sữa sẽ hạ nhiệt do nhu cầu nhập khẩu từ Trung Quốc giảm và nhu cầu tiêu thụ sữa trên toàn cầu có thể yếu đi trong ngắn hạn. Do vậy, các nhà sản xuất sữa sẽ có cơ hội ghi nhận biên lợi nhuận gộp được phục hồi trong năm 2023, khi áp lực từ chi phí nguyên vật liệu giảm bớt.
Để không bị lung lay trước cơn bão giá về nguyên liệu trên thế giới xảy ra bất ngờ, thị trường sữa Việt cần chuyển mình sang xây dựng các trang trại theo hướng hiện đại hóa, phát triển theo xu hướng xanh bền vững và đa dạng sản phẩm.
Tình hình chung thị trường sữa Việt Nam nửa đầu năm 2023
Theo báo cáo tổng hợp, kim ngạch nhập khẩu của thị trường sữa và sản phẩm từ sữa trong 4 tháng đầu năm 2023 đạt 406,39 triệu USD, giảm khoảng 9,7% so với 4 tháng đầu năm 2022.
Riêng trong tháng 4/2023, kim ngạch nhập khẩu nhóm hàng này đạt mức 89,83 triệu USD, giảm đến 26,4% so với tháng 3/2023 và 20% so với tháng 4/2022.
Theo báo cáo, New Zealand, Mỹ, Pháp và Thái Lan là các thị trường chủ yếu cung cấp sữa và sản phẩm từ sữa cho Việt Nam. Trong đó, 4 tháng đầu 2023, thị trường sữa Việt Nam nhập khẩu nhiều nhất từ New Zealand, với 178,22 triệu USD. Chiếm tới 43,9% tổng kim ngạch nhập khẩu thị trường sữa của cả nước, tăng 23% so với 4 tháng đầu năm 2022.
Bên cạnh đó, nhập khẩu sữa và sản phẩm sữa từ thị trường Mỹ lại giảm mạnh 59,4% so với 4 tháng đầu năm 2022. Chỉ đạt ở mức 32,81 triệu USD, chiếm 8,1% tổng lượng nhập khẩu. Nhập khẩu từ Australia của thị trường sữa Việt Nam cũng giảm mạnh tới 48,8%, chỉ đạt 17,66 triệu USD, chiếm 4,4%. Ngoài ra tình hình nhập khẩu từ một số thị trường khác như: từ Pháp đạt 18,22 triệu USD, chiếm 4,5%, tăng 22,7% và Thái Lan đạt 18,03 triệu USD, chiếm 4,44%, giảm 19,4%.
Bên cạnh sự suy giảm về nhập khẩu thì sản lượng sữa sản xuất trong nước cũng đối mặt với tình trạng không tích cực hơn. Minh chứng là, theo số liệu cung cấp bởi Data Factory, quý 1/2023 vừa qua, tổng lượng sản xuất sữa và kem chưa cô đặc, chưa pha thêm đường và chất ngọt khác, có hàm lượng chất béo không quá 6%, chỉ dừng ở mức x nghìn lít, giảm tới 40% so với cùng kỳ năm trước.
Tương tự đối với tổng lượng sản xuất sữa và kem chưa cô đặc, chưa pha thêm đường và chất ngọt khác, có hàm lượng chất béo trên 6%, cũng chỉ dừng ở mức x nghìn lít, giảm tới 32,47% so với cùng kỳ năm 2022.
Tuy nhiên, sang quý 2 này, tình hình sản xuất kinh doanh của thị trường sữa có vẻ đã phục hồi dần. Theo báo cáo của VIRAC, về tổng chung toàn thị trường, sản lượng sữa nguyên liệu cung cấp trong 6 tháng ghi nhận x nghìn tấn (tăng khoảng 8% so với cùng kỳ 2022).
Cũng theo VIRAC, sản lượng sữa tươi sản xuất tăng khoảng 6% so với cùng kỳ 2022 đạt x triệu lít. Trong khi sản lượng sữa bột thì sụt giảm khoảng 1% so với cùng kỳ xuống mức x nghìn tấn trong 6 tháng 2023.
Tuy sản lượng thị trường sữa tươi trong nước đã có dấu hiệu tăng thì tính đến hết tháng 6 năm 2023, sản lượng sữa nhập khẩu vẫn đang giảm mạnh . Kim ngạch nhập khẩu sữa và các sản phẩm sữa giảm x% trong 6 tháng 2023 khi:
Tham vọng cạnh tranh trong tăng trưởng của các ông lớn ngành sữa
Theo nhiều đơn vị dự báo, năm nay sẽ tiếp tục là một năm đầy thách thức đối với thị trường sữa Việt Nam khi tiêu thụ kênh nội địa đang đối mặt tình trạng suy giảm do tình hình kinh tế gặp nhiều khó khăn. Trong khi nỗ lực thúc đẩy tăng trưởng tại các thị trường xuất khẩu có vẻ không đủ bù đắp cho thị trường trong nước.
Khó khăn vĩ mô có thể khiến nhu cầu tiêu thụ sữa tăng chậm lại từ đó khiến doanh thu sẽ tăng trưởng chậm theo. Theo đánh giá của Vinamilk, các đối thủ cạnh tranh trong thị trường sữa đang có những động thái khiến thị phần của Vinamilk ở một số phân khúc sản phẩm dần bị đe dọa, vì thế công ty sẽ phải cân nhắc khi tăng giá bán sản phẩm.
Năm 2023, giá sữa nguyên liệu dự báo sẽ quay về vùng giá của năm 2021, là điều kiện để biên lợi nhuận của Vinamilk tăng trưởng trở lại. Tuy nhiên, công ty cũng sẽ phải lên kế hoạch điều chỉnh giá thu mua sữa tươi từ nông trại và chi phí bao bì thêm từ 1,5%-5% để mức lợi nhuận gộp sẽ tăng trở lại tuy nhiên với tốc độ chậm.
Theo Báo cáo thường niên vừa mới được công bố, giai đoạn 2022-2026, Vinamilk dự kiến nới rộng thị phần lên thêm 0,5%, để đạt mức 56% và doanh thu thêm 5% để đạt 64.070 tỷ đồng mặc dù bức tranh kinh doanh của hãng vẫn còn đang phải đối mặt nhiều khó khăn. Mục tiêu xa hơn, Vinamilk kỳ vọng sẽ đạt 86.200 tỷ đồng trên tổng doanh thu và 16.000 tỷ đồng lợi nhuận trước thuế vào năm 2026, đồng thời đạt mục tiêu chiếm hơn 63% doanh số toàn thị trường sữa.
Trong khi đó, một ông lớn khác – TH Milk lại đang tập trung phát triển, tiên phong đi đầu trên con đường chuyển đổi xanh.
Chiến lược Tập đoàn TH đề ra cho mục tiêu cắt giảm phát thải khí nhà kính bắt đầu từ việc thông qua các sáng kiến, sáng tạo trong việc chuyển đổi cũng như việc sử dụng các công nghệ xanh tiên tiến trong việc quản lý năng lượng hiệu quả tại các nhà máy của TH, đồng thời sử dụng các loại năng lượng tái tạo…
Theo đó, Tập đoàn cũng đề ra mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính trực tiếp tại trang trại và nhà máy, trung bình đạt 15%/năm ở phạm vi phát thải khí nhà kính trực tiếp. Kết quả, với rất nhiều giải pháp đồng bộ và hành động quyết liệt, trong năm 2022, hệ thống trang trại của TH đã thành công giảm phát thải trung bình hơn 20%/đơn vị sản phẩm và vượt kế hoạch đề ra.
Những thông tin trên được cập nhật từ “Báo cáo ngành chế biến thực phẩm Việt Nam quý 2 năm 2023”. Báo cáo cung cấp đầy đủ thông tin về kinh tế vĩ mô, cung – cầu thương mại của thị trường sữa tại Việt Nam, các thông tin liên quan và dự báo từ những dữ liệu được cập nhật mới nhất.
ĐĂNG KÝ ĐỂ NHẬN TƯ VẤN BÁO CÁO THỊ TRƯỜNG SỮA
VIRAC có thể nghiên cứu, làm báo cáo customize để đáp ứng những nhu cầu đặc biệt, chuyên sâu của khách hàng. Đăng ký đề bài TẠI ĐÂY.
VIRAC cung cấp hơn 20 ngành kinh tế như: Bất động sản, Bột giấy và Giấy, Da giầy, Dầu khí, Dệt may, Điện, Đồ uống, Dược phẩm, Gỗ, Hàng không, Hóa chất, Kinh tế vĩ mô, Linh kiện điện tử, Logistics, Lưu trú, Nhựa, Ô tô, Than, Thép, Thức ăn chăn nuôi, Thực phẩm, Vật liệu xây dựng, Khoáng sản, Viễn thông, Xi măng,….
Liên hệ để được tư vấn nhanh nhất:
VIRAC được thành lập bởi đội ngũ nhân sự uy tín và có chuyên môn về thông tin, tài chính và nghiên cứu thị trường trong khu vực. VIRAC chuyên cung cấp các sản phẩm, dịch vụ liên quan đến:
VTV.vn - Theo số liệu của Bộ Công Thương, trong 4 tháng, cả nước đã chi 348 triệu USD để nhập khẩu mặt hàng sữa, tăng 2,4% so với cùng kỳ năm ngoái.
VTV.vn - Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, trong tháng 7/2018, Việt Nam đã nhập khẩu 67 triệu USD mặt hàng sữa và sản phẩm sữa.
VTV.vn - Hơn một tuần nay, nhiều hãng sữa đã tăng giá từ 5-7% đối với sữa bột trẻ em dưới 3 tuổi. Mỗi hộp sữa loại này tăng thêm 20.000-40.000 đồng tùy loại và trọng lượng.
VTV.vn - Hết quý I, giá sữa bán trên thị trường so với năm 2017 vẫn không thay đổi.
VTV.vn -Cơ quan Giám sát Nông nghiệp Nga (Rosselkhoznadzor) cho biết đã thông qua quyết định cấm nhập khẩu tạm thời sữa và một số sản phẩm sữa từ Belarus kể từ ngày 26/2 tới.
VTV.vn - Trong một diễn biến mới được đưa ra, truyền thông Ấn Độ ngày hôm qua cho biết nước này đã cấm nhập khẩu sữa và các sản phẩm từ sữa của Trung Quốc.
VTV.vn-Bộ Y tế cho biết, việc xây dựng quy chuẩn quốc gia về sữa tươi nguyên liệu nhằm tạo môi trường cạnh tranh công bằng cho các doanh nghiệp và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Người tiêu dùng Singapore nói gì?
Tại khu vực bán các thực phẩm nhập khẩu cao cấp của một hệ thống siêu thị có hơn 20 cửa hàng tại Singapore, chị Chin Pooi Fun (34 tuổi) đang chọn mua các sản phẩm từ Việt Nam, trong đó có sữa tươi. Chị cho biết: “Tôi mua hàng tại đây mỗi tuần, chủ yếu là thực phẩm dùng cho gia đình. Trước đây siêu thị này làm các chương trình giới thiệu sản phẩm Việt Nam, tôi đã mua thử trong đó loại sữa tươi organic này, rất ngon và giá cả hợp lý nên tôi vẫn thường xuyên đến mua tại đây”.
Khi được hỏi lý do chọn mua sản phẩm của Vinamilk, một bạn trẻ người nước ngoài đang du học đại học tại Singapore cho biết: “Tôi thấy trên sản phẩm có thông tin nguồn gốc xuất xứ đầy đủ, ghi rõ là theo tiêu chuẩn EU Organic của châu Âu. Hơn nữa, hàng hóa phải đáp ứng đủ các tiêu chuẩn, quy định thì mới được bán trong các siêu thị tại Singapore, nhất là thực phẩm organic nên tôi khá yên tâm khi mua”.
Không chỉ có sữa tươi Organic, tại các siêu thị ở Singapore như Sheng Shong, FairPrice, Ustar… hiện cũng đang bán các nhiều dòng sản phẩm khác của Vinamilk như sữa tươi tiệt trùng, nước trái cây…
Theo ông Willy Sim, một trong những đối tác phân phối sản phẩm của Vinamilk tại Singapore từ những ngày đầu tiên, thì người dân Singapore có mức sống cao, nên họ cũng rất kén chọn khi mua hàng hóa, nhất là thực phẩm, nhu yếu phẩm cho gia đình. Một vài năm trở lại đây, người tiêu dùng Singapore đã bắt đầu quen thuộc hơn với sản phẩm nhập khẩu từ Việt Nam. “Đến nay thì tình hình kinh doanh các sản phẩm sữa tươi của Vinamilk đã tiến triển tốt, có lượng khách hàng nhất định nên tôi cũng đang nghiên cứu và trao đổi cùng Vinamilk để mở rộng thêm các mặt hàng khác như sữa hạt, sữa đặc, sữa chua...” – Ông Willy Sim cho biết thêm.
Chất lượng là “chìa khóa” để mở cửa thị trường
Đa phần sản phẩm sữa tại Singapore đều được nhập khẩu từ các quốc gia trên thế giới vì vậy người dân Singapore có rất nhiều lựa chọn cho mặt hàng dinh dưỡng này. Điều này cũng đồng nghĩa với mức độ cạnh tranh rất cao cho các doanh nghiệp sữa khi muốn thâm nhập vào thị trường Singapore. Thực tế, các doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu sang đây vẫn gặp không ít khó khăn với các hàng rào “phi thuế quan” là sự kiểm soát nghiêm ngặt về chất lượng, nhất là về tiêu chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm và các yêu cầu về mẫu mã, bao bì, hướng dẫn sử dụng phải theo yêu cầu riêng của thị trường này.
“Sản phẩm sữa tươi Organic của Vinamilk đạt tiêu chuẩn Organic của Châu Âu, nguồn sữa tươi nguyên liệu được lấy từ các trang trại bò sữa organic chuẩn Châu Âu của Vinamilk tại Việt Nam. Vì vậy chúng tôi tự tin sản phẩm sẽ trở thành một sự lựa chọn quen thuộc của người tiêu dùng Singapore.” – Ông Võ Trung Hiếu, Giám đốc Kinh doanh Quốc tế Vinamilk chia sẻ.
Vinamilk đã có một bước đi đầy chiến lược khi ngay từ đầu doanh nghiệp này đã quyết định đầu tư xây dựng các trang trại bò sữa organic theo tiêu chuẩn châu Âu, một trong những hệ tiêu chuẩn organic khắt khe nhất hiện nay. Điều này đã giúp doanh nghiệp này chủ động được nguyên liệu sản xuất các sản phẩm sữa đạt chuẩn hữu cơ quốc tế. Đây sẽ là chìa khóa để sản phẩm organic của doanh nghiệp sữa lớn nhất Việt Nam này tiến vào các thị trường nước ngoài, thậm chí là các nước phát triển.
Theo nhận định của đại diện Vinamilk thì tuy sản lượng xuất khẩu còn khá khiêm tốn so với các thị trường đông dân khác nhưng tình hình xuất khẩu tại Singapore vẫn đang tiến triển rất tốt. “Hơn nữa, Singapore là một cửa ngõ để giao thương với thế giới. Xuất khẩu thành công sản phẩm sữa tươi, đặc biệt là sữa tươi Organic vào thị trường này sẽ giúp Vinamilk mở ra các cơ hội kinh doanh, đồng thời khẳng định được chất lượng sản phẩm và uy tín thương hiệu sữa Việt Nam.” – ông Hiếu đánh giá.
Với hệ thống sân bay và cảng biển phát triển, Singapore không chỉ là một trong những trung tâm kinh tế, tài chính và dịch vụ của thế giới, mà còn là cánh cửa giúp các sản phẩm Việt Nam tiếp cận với các nhà mua hàng của các tập đoàn bán lẻ, các chuỗi khách sạn, nhà hàng đa quốc gia và các nhà nhập khẩu lớn. Áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế cho sản phẩm và khai thác đúng thế mạnh tại mỗi thị trường sẽ giúp cho sữa Việt mở ra nhiều cơ hội để tham gia vào các “sân chơi” lớn của thế giới.
Chatramue có hơn 100 cửa hàng trà sữa ở Thái Lan và hơn 40 cửa hàng tại Trung Quốc, Singapore, Malaysia, Hàn Quốc.
Thành lập từ năm 1945, Chatramue ban đầu chỉ là một cửa hàng nhỏ bán trà sữa và cà phê tại thủ đô Bangkok, Thái Lan. Sau này, thương hiệu mở rộng kinh doanh ra khắp xứ sở chùa vàng, với đồi chè và nhà máy riêng biệt.
Chatramue phổ biến đến mức, từ các ga tàu điện, trung tâm thương mại hay các tuyến phố đi bộ, người Thái đều có thể dễ dàng loại mua trà sữa này. Thậm chí, người Việt sang Thái Lan du lịch cũng quen mặt với thương hiệu Chatramue.
Ở Thái Lan, Chatramue có hơn 100 cửa hàng trà sữa. Còn tại các thị trường nước ngoài như Trung Quốc, Singapore, Malaysia, Hàn Quốc, thương hiệu này có hơn 40 cửa hàng.
Điểm đặc biệt của Chatramue là thương hiệu này cam kết các loại trà đều được pha bằng tay, nguyên liệu từ tự nhiên và hương thơm độc đáo. Trung bình, trà sữa ở đây có giá từ 40.000 - 50.000 đồng/ly, cao nhất lên tới 70.000 đồng/ly.
Mức giá mà Chatramue đưa ra được cho là khá sát với sức chi tiêu của người Việt, khi theo báo cáo của công ty thanh toán Payoo, nhóm mặt hàng trà sữa, cà phê, với đơn giá trung bình 40.000 đồng - 70.000 đồng/ly đang được người tiêu dùng rất ưa chuộng.
Việt Nam là thị trường đầy tiềm năng
Thực tế, những năm gần đây, cơn sốt trà sữa đã tạo ra một thị trường gần 3,7 tỷ USD tại khu vực Đông Nam Á. Trong đó, thị trường Việt Nam đứng thứ ba với quy mô hơn 360 triệu USD, tương đương hơn 8.500 tỷ đồng theo Momentum Works.
Theo một đánh giá của công ty nghiên cứu thị trường Euromonitor, thị trường trà sữa Việt Nam có tốc độ tăng trưởng hàng năm khoảng 20% và đã đạt quy mô gần 300 triệu USD từ năm 2017.
Tại Việt Nam, trà sữa đang đứng thứ 2 về lượng người ưa chuộng sử dụng với 23% và hầu hết tập trung vào đối tượng là nữ giới (53%) và người trẻ từ 15 đến 22 tuổi (35%).
Khảo sát gần đây được công bố bởi hãng nghiên cứu Q&Me tại Việt Nam cho thấy, các chuỗi trà sữa dường như đang "hụt hơi" về số lượng so với các chuỗi cà phê như: Highlands Coffee, Trung Nguyên, The Coffee House...
Đặc biệt, giai đoạn 2020 - 2021, trước ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, hầu hết thương hiệu trà sữa đều giảm tốc mở cửa hàng mới, hoặc buộc phải thu hẹp hệ thống cửa hàng trên cả nước.
Sau quá trình thanh lọc, thị trường trà sữa Việt Nam hiện nay do một số thương hiệu phổ thông như Dingtea, ToCoToCo, Tiger Sugar và cao cấp gồm Phúc Long, Gong Cha, KOI Thé chi phối.
Điển hình như thương hiệu ToCoToCo sau khi đã có mặt trên khắp 56 tỉnh thành với gần 500 cửa hàng, trong đó có gần 400 cửa hàng nhượng quyền đã phát triển chậm lại.
Khoảng trống này ngay lập tức được lấp đầy bởi một thương hiệu mới là Mixue. Tính đến tháng 3/2022, Mixue có 21.619 cửa hàng trên toàn thế giới, riêng Việt Nam đã có hơn 1.400 cửa hàng. Mixue gia nhập thị trường Việt Nam từ cuối năm 2018, chủ yếu kinh doanh các sản phẩm về kem tươi và đồ uống từ trà thông qua mô hình nhượng quyền.
Và loạt các thương hiệu khác đã đang khai thác thị trường như Gong Cha, KOI, Phê La, Toco Toco, Xing Fu Tang, The Alley. Thoạt nhìn, ngành trà sữa có vẻ đào thải rất nhanh, khi nhiều "tay chơi" từng tăng tốc mở cửa hàng nay lần lượt đóng cửa, nhường chỗ cho tên tuổi mới…
Dưới góc nhìn người trong cuộc, đại diện thương hiệu Gong Cha cho biết thực chất việc "đào thải" ở đây là kết quả của việc thương hiệu đó có đảm bảo hoặc thỏa mãn được những yêu cầu tối thiểu của người tiêu dùng hay không. Ngay cả đối với những thương hiệu to lớn với nhiều năm kinh nghiệm trong ngành đều cũng phải luôn xem xét lại mọi tiêu chí đánh giá của khách hàng để khách hàng yên tâm và quay lại sử dụng dịch vụ của mình.
