Chất lượng không khí đạt tiêu chuẩn, và ô nhiễm không khí coi như không hoặc gây rất ít nguy hiểm.
Những tình huống gây tranh cãi trong cuộc thi chung kết
Sau khi cuộc thi chung kết đã diễn ra, liên tiếp thí sinh và ban cố vấn có những sự tranh luận ngay trên sân khấu trong khi cuộc thi vẫn đang được truyền hình trực tiếp.
Câu hỏi Hóa học gây tranh cãi: Nêu tên hay công thức hóa học?
Tranh cãi đầu tiên là về việc nêu tên hay công thức hóa học. Trong câu hỏi Về đích thứ 3 của thí sinh Nguyễn Trọng Thành có hỏi: "Thủy tinh lỏng được dùng để chế tạo keo dán thủy tinh, sứ và nhiều ứng dụng khác. Bạn hãy cho biết thủy tinh lỏng là dung dịch đậm đặc của hai hợp chất nào (nêu công thức phân tử)?". Thí sinh trả lời là "Câu trả lời của em là Na2SiO3 và K2SiO3", nhưng sau khoảng chừng 4 giây thì lại sửa lại thành "Natri Silicat và Kali Silicat". Thí sinh sau đó đã bị trừ 20 điểm do đã lựa chọn ngôi sao hy vọng. Thí sinh Nguyễn Việt Thành đã bấm chuông giành quyền và trả lời ""Na2SiO3 và K2SiO3".
Dẫn chương trình Ngọc Huy giải thích: "Trọng Thành hãy đọc kỹ lại câu hỏi, trong câu hỏi có nêu rõ là nêu công thức phân tử nên câu trả lời cuối cùng chúng tôi nhận được không phải là công thức phân tử". Trọng Thành ngay lập tức giơ tay tranh biện tại chỗ: "Công thức phân tử được đặt trong dấu ngoặc nên có thể nêu công thức phân tử hoặc không. Bởi vì câu hỏi chỉ là yêu cầu tụi em chỉ ra là 2 hợp chất nào nên em có thể đọc tên chất". Lúc này dẫn chương trình mới nhờ đến ban cố vấn, PGS.TS Trần Trung Ninh, và cố vấn cho rằng câu trả lời của Trọng Thành chính xác và được chấp nhận.
Ngay tức khắc, Việt Thành tranh biện rằng: "Nếu nêu cả tên và công thức thì không cần chú thích ngoặc đơn làm gì, và đã có chú thích thì phải nêu đúng công thức phân tử". Cố vấn Trần Trung Ninh nói: "Về ý nghĩa của các chất thì có thể đọc tên hoặc đọc công thức. Nói về một chất thì người ta thường dùng tên chất. Mở ngoặc đơn thì chỉ là một chú thích cho chi tiết thêm. Đọc tên tôi nghĩ là đã đầy đủ rồi". Quyết định cuối cùng, điểm số thuộc về Trọng Thành, giúp thí sinh tăng số điểm lên 165, còn điểm số của thí sinh Việt Thành cũng không bị ảnh hưởng dù thí sinh cũng đưa ra câu trả lời đúng. [3]
Đáp án câu hỏi Văn học gây tranh cãi: Đọc nguyên tác chữ Hán hay bản dịch?
Tình huống tranh cãi khác là về nguyên tác chữ Hán hay bản dịch. Trong câu hỏi Về đích thứ 2 của thí sinh Nguyễn Minh Triết có hỏi: "Trong bài thơ "Kính gửi cụ Nguyễn Du", nhà thơ Tố Hữu viết: "Biết ai hậu thế, khóc cùng Tố Như?/ Mai sau, dù có bao giờ... Câu thơ thuở trước, đâu ngờ hôm nay!". "Câu thơ thuở trước" mà tác giả nói đến là hai câu thơ nào và trong bài thơ nào của Nguyễn Du?". Minh Triết không trả lời được, thí sinh Lê Xuân Mạnh đã bấm chuông giành được quyền trả lời và đọc câu "Chẳng biết ba trăm năm lẻ nữa/ Người đời ai khóc Tố Như chăng?" và cho biết các câu trích trong bài thơ "Độc Tiểu Thanh Ký". Đáp án đã được người dẫn chương trình chấp nhận và Xuân Mạnh gia tăng số điểm lên thành 220, vươn lên vị trí dẫn đầu.
Tuy nhiên, Trọng Thành lập tức giơ tay nêu ý kiến đề thi hỏi câu thơ nào của Nguyễn Du thì phải đọc câu thơ nguyên tác (câu thơ chữ Hán), không thể đọc câu thơ bản dịch vì có rất nhiều bản dịch khác nhau. Câu thơ chữ Hán nguyên tác của Nguyễn Du là "Bất tri tam bách dư niên hậu/ Thiên hạ hà nhân khấp Tố Như". Cố vấn, PGS.TS Hà Văn Minh, sau đó lý giải "Độc Tiểu Thanh ký" là bài thơ rất nổi tiếng, có trong chương trình phổ thông từ nhiều năm nay. "Đáp án mà ban cố vấn đã đưa ra và đã duyệt là có thể trả lời một trong 2 cách là đọc nguyên văn phiên bản tiếng Hán hoặc bản dịch nghĩa", ông Minh nói. [4] [5]
Nguyễn Minh Triết 'nhường' câu hỏi phần thi Về đích cho 2 đối thủ
Một tình huống khác cũng gây tranh cãi gay gắt khi thí sinh Minh Triết "nhường" câu hỏi cho 2 đối thủ. Cũng trong câu hỏi Về đích cuối cùng của thí sinh này, sau khi nghe người dẫn chương trình đọc xong nội dung câu hỏi, Minh Triết bất ngờ nói: "Hiện tại, em thấy bạn Mạnh và bạn Thành đều rất xứng đáng với chức vô địch và để công bằng nhất thì em sẽ nhường câu hỏi này để 2 bạn có thể tranh tài". Quyết định này của Minh Triết được dẫn chương trình Khánh Vy đánh giá là "chưa từng có tiền lệ trong các cuộc thi của Đường lên đỉnh Olympia". Ngay sau đó, Trọng Thành đã bấm chuông xin trả lời câu hỏi của Minh Triết, nhưng đáng tiếc, thí sinh này lại đưa ra đáp án sai. Kết quả chung cuộc, Xuân Mạnh giành chiến thắng với số điểm 220, Trọng Thành về nhì với số điểm 200.
Trên mạng xã hội, nhiều ý kiến tranh cãi về việc "nhường" câu hỏi của thí sinh Minh Triết. Một số ý kiến cho rằng đây là hành động đẹp, biết chọn điểm dừng của Minh Triết. Tuy nhiên, bên cạnh đó cũng có không ít ý kiến bày tỏ quan điểm rằng đây là hành động thiếu tôn trọng đối thủ và cuộc thi chung, không thi đấu hết mình. [6] [7]
Ở phần thi Về đích, thay vì thí sinh đầu tiên tham gia thi thì thí sinh có số điểm cao nhất sẽ bắt đầu trước. Nếu có nhiều thí sinh có cùng điểm số thì thí sinh ở vị trí đứng thấp nhất sẽ bắt đầu trước.
Cũng từ cuộc thi đó, âm thanh cho hình hiệu phần thi đã được thay đổi, nhưng cấu trúc hình hiệu phần thi thì không, ngoại trừ việc nó đã được kéo dài thời gian hơn.
Bắt đầu từ cuộc thi chung kết Olympia 20, chương trình quyết định nâng mức giải thưởng cho các cuộc thi (xem ở mục Giải thưởng).
Sân khấu đã có sự thay đổi về thiết kế. Theo đó, bục số "20" đã bị loại bỏ. Một số họa tiết cũng đã bị thay đổi. Chẳng hạn như các đường chéo đã thay đổi từ màu đỏ sang màu xanh lam. Vị trí họa tiết bên phải, phía sau người dẫn chương trình cũng đã bị loại bỏ, chỉ còn màn hình điện tử. Vị trí họa tiết phía sau thí sinh đầu tiên cũng được thay đổi màu sắc, và vị trí ở dưới màn hình lớn bên phải cũng được thêm một số họa tiết khác. Phiên bản của sân khấu này thực tế có thể nhìn thấy ở cuộc thi chung kết Olympia 20. Trong cuộc thi chung kết, sân khấu đã được thiết kế lại hoàn toàn.
Từ Tuần 1 Tháng 1 Quý 1 đến Tuần 1 Tháng 2 Quý 4 và chung kết, chương trình sử dụng tông màu trắng cho bục trao giải thí sinh. Từ Tuần 2 Tháng 2 Quý 4 đến Quý 4, chương trình sử dụng tông màu xám.
Trong 60 giây, mỗi thí sinh trả lời các câu hỏi không giới hạn. Mỗi câu trả lời đúng được 10 điểm, trả lời sai không bị trừ điểm.
Có 3 loại câu hỏi được sử dụng trong phần thi này:
Thí sinh có thể thay đổi đáp án liên tục trước thời điểm người dẫn chương trình công bố đáp án và đáp án cuối cùng sẽ được ghi nhận. Nếu không thay đổi, chương trình sẽ ghi nhận đáp án đầu tiên.
Có 4 từ hàng ngang, cũng chính là 4 gợi ý liên quan đến Chướng ngại vật mà các thí sinh phải đi tìm.
Có 1 hình ảnh với 5 miếng ghép. 4 miếng ghép tương ứng với 4 từ hàng ngang ở 4 góc và được đánh số cố định, miếng ghép thứ 5 ở ô trung tâm và cũng là gợi ý cuối cùng.
Mỗi thí sinh có tối đa 1 lượt lựa chọn để chọn trả lời một trong các từ hàng ngang này, bắt đầu từ thí sinh ở vị trí số 1. Các thí sinh trả lời bằng máy tính. Thời gian suy nghĩ cho mỗi từ hàng ngang là 15 giây. Trả lời đúng được 10 điểm.
Nếu 1 thí sinh trước khi lựa chọn từ hàng ngang mà bấm chuông trả lời Chướng ngại vật và bị loại, thí sinh ở vị trí tiếp theo sẽ được lựa chọn từ hàng ngang. Trong trường hợp này, đối với các thí sinh chưa bị loại, nếu thí sinh ở vị trí cuối cùng hoàn thành lượt lựa chọn từ hàng ngang mà vẫn còn từ hàng ngang chưa được lựa chọn, lượt lựa chọn sẽ quay trở lại với thí sinh ở vị trí số 1.
Câu trả lời mà thí sinh đưa ra yêu cầu phải đúng chính tả. Nếu có bất kỳ sai sót về kí tự, dấu câu, ngữ pháp, câu trả lời của thí sinh đó sẽ không được công nhận. Đôi khi câu trả lời có ý nghĩa tương đồng và có cùng tổng số chữ cái với đáp án của chương trình cũng được chấp nhận.
Sau khi trả lời đúng từ hàng ngang, miếng ghép tương ứng với số thứ tự của từ hàng ngang đó sẽ được mở ra. Nếu không trả lời được từ hàng ngang, miếng ghép tương ứng với số thứ tự của từ hàng ngang đó sẽ không được mở ra.
Thí sinh có thể bấm chuông trả lời Chướng ngại vật bất cứ lúc nào. Trả lời đúng Chướng ngại vật trong 1 từ hàng ngang đầu tiên được 80 điểm, trong 2 từ hàng ngang được 60 điểm, trong 3 từ hàng ngang được 40 điểm, trong 4 từ hàng ngang được 20 điểm.
Sau khi cả 4 từ hàng ngang đã được mở ra mà không có thí sinh nào trả lời Chướng ngại vật, câu hỏi trong gợi ý cuối cùng sẽ được đưa ra ở ô trung tâm của hình ảnh. Trả lời đúng câu hỏi ở ô trung tâm được 10 điểm, trả lời sai thì ô trung tâm sẽ không được mở ra. Các thí sinh sẽ có 15 giây suy nghĩ để đưa ra Chướng ngại vật. Trả lời đúng Chướng ngại vật sau gợi ý cuối cùng ở ô trung tâm chỉ được 10 điểm.
Nếu trả lời sai Chướng ngại vật, thí sinh sẽ bị loại khỏi phần thi này.
Có 4 câu hỏi với thời gian suy nghĩ cho mỗi câu hỏi là 30 giây.
Các thí sinh trả lời bằng máy tính. Trả lời đúng và nhanh nhất được 40 điểm. Trả lời đúng và nhanh thứ 2 được 30 điểm. Trả lời đúng và nhanh thứ 3 được 20 điểm. Trả lời đúng và nhanh thứ 4 được 10 điểm.
Câu trả lời mà thí sinh đưa ra yêu cầu phải đúng chính tả. Nếu có bất kỳ sai sót về kí tự, dấu câu, ngữ pháp, câu trả lời của thí sinh đó sẽ không được công nhận. Đôi khi câu trả lời có ý nghĩa tương đồng với đáp án của chương trình cũng được chấp nhận.
Có 3 loại câu hỏi được sử dụng trong phần thi này:
Trong trường hợp có nhiều thí sinh cùng trả lời đúng trong cùng một khoảng thời gian, những thí sinh đó cùng nhận được một mức điểm tùy theo mức độ trả lời nhanh câu hỏi đó.
Thời gian suy nghĩ và trả lời cho câu hỏi 10 điểm là 10 giây, câu hỏi 20 điểm là 15 giây, câu hỏi 30 điểm là 20 giây.
Thí sinh có điểm số cao nhất sau phần thi Tăng tốc sẽ bắt đầu trước và sau đó là thí sinh có điểm số cao nhất trong các thí sinh còn lại. Nếu các thí sinh có cùng điểm số, thí sinh sẽ bắt đầu từ vị trí đứng thấp nhất.
Mỗi thí sinh có một lượt lựa chọn 3 câu hỏi 10, 20, 30 điểm để tạo thành một gói điểm của mình. Thí sinh nếu trả lời đúng ghi được điểm của câu hỏi đó, nếu trả lời sai thì 1 trong 3 thí sinh còn lại sẽ giành quyền trả lời bằng cách bấm chuông nhanh trong 5 giây. Thí sinh trả lời đúng sẽ giành được điểm từ thí sinh trả lời sai, thí sinh bấm chuông mà trả lời sai sẽ bị trừ một nửa số điểm của câu hỏi.
Mỗi thí sinh được đặt ngôi sao hy vọng 1 lần. Trả lời đúng câu hỏi có ngôi sao hy vọng được gấp đôi số điểm của câu hỏi đó. Trả lời sai sẽ bị trừ đi số điểm của câu hỏi, kể cả các thí sinh còn lại có giành quyền trả lời hay không. Thí sinh phải đặt ngôi sao hy vọng trước khi câu hỏi được đọc lên bởi người dẫn chương trình hoặc hiện lên trên màn hình.
Thứ tự tham gia phần thi của các thí sinh như sau:
Với thí sinh tham gia phần thi Về đích, trong khoảng thời gian quy định, thí sinh có thể thay đổi đáp án liên tục. Chương trình sẽ ghi nhận đáp án cuối cùng của thí sinh sau khi hết giờ. Với thí sinh giành quyền trả lời, chương trình sẽ chỉ ghi nhận đáp án đầu tiên của thí sinh đó.
Sau phần thi Về đích, các thí sinh có cùng số điểm sẽ bước vào phần thi Câu hỏi phụ. Các thí sinh trả lời 3 câu hỏi. Thời gian suy nghĩ cho mỗi câu hỏi là 15 giây. Thí sinh bấm chuông nhanh nhất trả lời đúng sẽ là thí sinh có số điểm cao nhất bằng với số điểm của thí sinh còn lại. Nếu trả lời sai, các thí sinh sẽ bước sang câu hỏi tiếp theo. Sau 3 câu hỏi, nếu không tìm được thí sinh thắng cuộc, các thí sinh sẽ phải bốc thăm để chọn ra thí sinh thắng cuộc.
Trong một câu hỏi, nếu có thí sinh bấm chuông trả lời trước khi có hiệu lệnh của người dẫn chương trình, thí sinh đó sẽ bị mất quyền trả lời câu hỏi.
Câu hỏi gây tranh cãi trong cuộc thi Tuần 2 Tháng 1 Quý 1
Trong cuộc thi Tuần 2 Tháng 1 Quý 1 (4/10/2020), câu hỏi Về đích đầu tiên có trị giá 10 điểm của thí sinh Trần Công Phúc có nội dung như sau: "Trong series "Các nhà vô địch giờ ra sao?" của chương trình Đường lên đỉnh Olympia năm 20, nhà cựu vô địch nào có biệt danh vui là 'Ông tổ nghề rửa bát'?".
Sau thời gian suy nghĩ, thí sinh Trần Công Phúc đưa ra câu trả lời sai là Phan Đăng Nhật Minh, trong khi 3 thí sinh còn lại không đưa ra được câu trả lời nào.
Đáp án được dẫn chương trình Diệp Chi đưa ra là Phan Minh Đức - nhà vô địch Olympia 10 - và cho rằng "Đây là một câu hỏi không đòi hỏi kiến thức nhưng thử thách tình yêu và kiến thức về Olympia của chúng ta".
Sau khi kết thúc cuộc thi, trên mạng xã hội, nhiều người hiện bày tỏ sự khó hiểu với sự xuất hiện của câu hỏi, cho rằng câu hỏi này là "không ý nghĩa" và "không thể hiện được trí tuệ hay sự hiểu biết gì". Bởi cuộc sống sau này của Quán quân Olympia không phải ai cũng quan tâm, nhất là khi Minh Đức còn vô địch từ hơn 10 năm trước.
"Không tin nổi", "Dù biết đáp án nhưng vẫn xàm quá", "Khi chương trình đã cạn sạch ý tưởng để đưa ra câu hỏi cho các thí sinh" là một số bình luận của người xem chương trình.
"Nhảm nhí từ cách đặt câu hỏi, nội dung câu hỏi đến cả nguồn gốc sinh ra cái nội dung câu hỏi. Ngày xưa chị Tùng Chi đọc duyệt từng câu hỏi trước khi quay", tài khoản được cho thuộc về Đặng Thái Hoàng - nhà vô địch Olympia 12 - để lại ý kiến dưới một bài viết. [2]
